Bouwen aan een bank van de toekomst

Het imago van banken in het algemeen heeft in de afgelopen jaren flinke deuken opgelopen. En vaak hoor je van ondernemers de klacht dat het verkrijgen van een krediet bijkans onbegonnen werk is. Als je het hebt over het herstellen van vertrouwen, heeft dat dan hier mee te maken? Van Soomeren: ,,Dat klopt, want het vertrouwen is weggezakt. Dat blijkt eigenlijk uit alle onderzoeken. Dit kunnen we alleen maar herstellen door met onze klanten in dialoog te blijven en ze uit te leggen hoe de situatie echt is. Want in het afgelopen jaar hebben we wel ruim € 100 miljoen verstrekt aan het MKB in de regio en is onze maatschappelijke betrokkenheid in de vorm van sponsoring en coöperatief dividend onveranderd hoog gebleven.’’

Financieren is onze kern Eind vorig jaar nam Ralph van Soomeren het stokje over van zijn voorganger, Kees Jasperse. Hij kent de stad en haar regio, aangezien hij reeds eerder voor de Rabobank in Alkmaar werkte als Directeur Bedrijfsmanagement. ,,Het is een economisch dynamische regio met goede ondernemers en prachtige bedrijven. Om maar iets te noemen, vanuit dit gebied worden bijna alle supermarkten in Nederland bevoorraad. Maar er zijn natuurlijk ook bedrijfssectoren die in de afgelopen jaren harde klappen hebben gehad, zoals de bouw, automotive, glastuinbouw en retail non-food. Met name de laatstgenoemde sector zag zich naast de crisis ook nog geconfronteerd met een veranderend klant- en winkelgedrag. Ten aanzien van dat laatste starten we bijvoorbeeld binnenkort samen met lokale stakeholders een project om Alkmaar als winkelgebied levensvatbaar te houden. Toch zien we gelukkig dat voor de gehele economie de vooruitzichten beter en soms zelfs goed zijn. De groei zal naar verwachting in alle sectoren oplopen naar gemiddeld zo’n 1,5 procent. Wat ik verder zie, is dat onze accountmanagers meer oriënterende gesprekken voeren voor bedrijfsovernames en investeringen. En aan die ontwikkelingen doen we nog steeds graag mee, want financieren is immers de kern van ons bedrijf en de reden dat we ooit zijn opgericht. Maar we beoordelen financieringen wel naar de context van vandaag. Er is namelijk wel het een en ander veranderd. Zo was Nederland tien jaar geleden bijna volledig bancair gefinancierd en wel heel erg ruim. Het aandeel van de bank als financier neemt af, ook omdat andere financieringsmogelijkheden een grotere rol gaan spelen. Het zal niet radicaal anders worden, maar er is wel een andere beweging gaande. Daarbij wordt de bank steeds meer een financieel regisseur met kennis, branche-specialisten en expertise aan boord. Het geld zal ook steeds vaker bij andere bronnen vandaan komen. Er ontstaat hybride kapitaal door samenspel tussen de bank, private investors en crowdfunding.’’

Speelruimte Dat de bank de afgelopen tijd te maken heeft gekregen met strengere regels vanuit de Nederlandsche Bank, de Autoriteit Financiële Markten en Europa, zal niemand zijn ontgaan. Banken moeten onder andere meer kapitaal aanhouden. ,,We willen met zijn allen een stabiele bancaire sector. Hogere kaptaalratio’s horen daarbij. Wij moeten ons echter wel realiseren dat het niet ‘een spel is zonder nieten’. Verhoging van de kapitaalratio’s heeft namelijk wel een negatieve invloed op het kredietverschaffend vermogen van banken”, beaamt Van Soomeren. ,,De Rabobank had voor de crisis een kapitaalratio van ongeveer 10 procent, nu is dat ruim 20 procent. Daarmee behoren we nog steeds tot de top. De eisen die wij aan financieringen stellen, zijn in de kern nog hetzelfde. Zij zijn echter wel scherper en houden rekening met de huidige economische situatie en de veranderde situatie op de geld- en kapitaalmarkt. Een goede realistische onderbouwing van het ondernemingsplan is dus essentieel, evenals een gezonde verhouding tussen risicodragend kapitaal/bancaire financiering en natuurlijk aantoonbare ondernemerskwaliteiten. Een feit is wel dat door de veranderde omstandigheden in de reële economie en de financiële markten de renteopslagen hoger zijn dan in het verleden. Tegelijkertijd is de onderliggende rente lager als gevolg van de bijsturingsmaatregelen door de ECB. Het netto-effect op de rente is alles bij elkaar dus beperkt. Je zou zelfs kunnen stellen dat de hogere opslagen en de lagere rente twee kanten zijn van dezelfde medaille. Veel ondernemers begrijpen dit inmiddels wel. Dat merken we aan de gesprekken die we voeren en de bedrijfsbezoeken die we doen. Er worden stappen gezet. Je ziet dat ondernemers innoveren en voorsorteren op klantgedrag en technologie. Daar zien we echt ontwikkelingen en dat zijn goede signalen.’’

Kennis delen De Rabobank is van oorsprong een coöperatieve, agrarische bank, maar de klanten van de bank zitten inmiddels verdeeld over alle branches. ,,We staan midden in de samenleving en zorgen dat we aansluiten bij de tijd van nu. Zo bieden we veel mogelijkheden om online producten aan te vragen, een financieringsbehoefte in te vullen en bieden we ondernemers heel veel kennis en informatie aan over brancheontwikkelingen. Maar het adviesgesprek is er nog steeds en zal nooit verdwijnen. Geen enkele bank is met zoveel middelen en knowhow in de regio aanwezig als de Rabobank. We zijn partner van veel initiatieven in deze regio en maken een groot aantal netwerkevenementen mede mogelijk of organiseren ze zelf. We kiezen hierbij bewust voor het persoonlijke contact. En in welke hoek we ook bankieren, we bouwen graag op basis van duurzame relaties en wederzijds vertrouwen. Dat duurzame komt voort uit die coöperatieve gedachte. We blijven lang achter onze relaties staan. Beeldvorming is wel eens anders, maar ook als klanten bij ‘bijzonder beheer’ zitten is dat zo. In veel gevallen lukt het om ze overeind te houden, soms niet. Dan moeten we de hoeders zijn van onze spaarders en hun spaargeld.’’

Samenspel en creativiteit Als je door de bril van de bankier naar de ondernemer kijkt, wat is dan jouw boodschap? ,,Tussen risico en rendement zit een relatie. Weinig risico is weinig rendement. Dus als je wilt groeien, moet je bereid zijn om risico’s te nemen. Je kunt dat risico niet volledig bij de bank leggen, dus zal er ook van de ondernemer financieel risico worden gevraagd. Dat is één. Dan gaat het tegenwoordig om samenspel en creativiteit. Dat samenspel past overigens goed bij ons als coöperatieve bank. Het creatieve deel ligt voor een groot deel bij de ondernemer. Want we zitten in een fase van maatschappelijke ontwikkeling waarin zekerheden van toen niet meer bestaan. Sommige vertrouwde concepten en verdienmodellen werken niet meer. Dus kansrijk ondernemerschap vraagt om nieuwe en creatieve business modellen. Kijk daarbij nadrukkelijk naar de mogelijkheden en de zaken waar je als ondernemer invloed op hebt, zoals je klanten, service, producten, kwaliteit, medewerkers en uitstraling van je bedrijf. En betrek je bank op tijd bij je plannen en ontwikkelingen. Dan kunnen wij meedenken en adviseren. Het delen van informatie is in deze tijd cruciaal. Ons financieringsloket is geopend, echter de wereld is wel veranderd. Omstandigheden zijn anders, zowel de bank als de klant moet daar aan wennen. Maar we staan als bank nog steeds tussen ondernemers, dragen bij aan hun succes en werken op meerdere vlakken samen aan een duurzame economische ontwikkeling van onze regio.’’