De notaris als adviseur
Oprichtingen, fusies, overnames, reorganisaties: vrijwel altijd wordt een notaris ingeschakeld. En die notaris is allang niet meer een oude man in een stoffig pak die stempels zet en zo snel zijn geld verdiend. De notaris van nu is juridisch en fiscaal adviseur. En van deze tijd.
Het metersbrede kolenveld aan de wand van de recent betrokken kantoorruimte in Broek op Langedijk symboliseert hoe Van Reeuwijk & Bokhorst Notariaat, Familie- en Bedrijfsadvies opereert: nuchter en met twee benen in de klei. Eind augustus verhuisde het notariskantoor van bedrijventerrein De Mossel in Noord-Scharwoude naar Zuiderdel in Broek op Langedijk.
Notarissen hebben roerige jaren achter de rug. Eerst dwong het vrijgeven van de notaristarieven in 1999 hen al tot een ommezwaai. Ze moesten concurreren op de vrije markt, waar het lastig manoeuvreren was tussen de prijsvechters. ,,We werden gedwongen om ons DNA te bepalen”, zegt kandidaat-notaris mr. drs. Helma Bokhorst. ,,Wie wil je zijn? De beste, de goedkoopste of ertussenin? Maar ook: hoe presenteer je je product? Wij hebben vooral gekozen voor maximale kwaliteit en een cliëntvriendelijk behandeling, op alle terreinen. We nemen de tijd: mensen zetten bij ons pas hun handtekening als ze begrijpen wat er in de akte staat.”
Flex-bv Toen bovenop de vrije markt ook nog eens de economische crisis intrad, zette het team van Van Reeuwijk en Bokhorst een eigen lijn uit en richtte zich op drie specialismen: personen en familierecht, onroerend goed en ondernemingsrecht. Tegelijkertijd kozen de Langedijker notarissen ervoor invulling te geven aan hun adviesfunctie. ,,Dat is mede ingegeven door de invoering van de flex-bv in 2012. Ons advies is daarbij veel belangrijker geworden”, zegt notaris mr. Michel van Reeuwijk. ,,De flex-bv biedt ondernemers de mogelijkheid vereenvoudigd een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid op te richten. De notaris speelt daarbij een belangrijke rol, omdat hij de statuten direct kan plooien naar de wensen en inzichten van de ondernemer. Zo kan worden gekeken naar het gewenste startkapitaal en geschoven met de winst- en stemrechten op de aandelen. Maar denk ook aan de verplichte aanbieding van aandelen aan mede-aandeelhouders in verschillende situaties en de prijsbepaling daarbij. In de praktijk is ook van belang welke bevoegdheden de directie heeft en hoe de verantwoording naar de aandeelhouders daarbij is. (Vrijwel) alles kan, alles mag, maar denk er wel over na. Deze rechtsvorm is daarmee bij uitstek geschikt voor bedrijfsopvolging, familiebedrijven of ondernemingen met (personeels-)participaties. Het is zeer zinvol de notaris daarbij te betrekken, want wij overzien veel en kunnen de koppeling maken naar de privé-situatie van de DGA.”
Levenstestament Ondernemers kloppen tegenwoordig veel aan voor advies over het levenstestament. ,,Zo’n testament is heel belangrijk voor het geval je door plotselinge ziekte of ouderdom niet (meer) in staat bent je wensen te uiten”, zegt Bokhorst. ,,Je regelt er bijvoorbeeld zaken in omtrent je privévermogen. Het bevat volmachten aan partner of kinderen met betrekking tot financiën en de woning, maar ook voor de voortzetting van de onderneming. Je kunt ook je accountant en/of bedrijfsopvolger als gevolmachtigde aanwijzen. Verder kun je je wensen op het gebied van medische verzorging vastleggen, zoals een behandelgebod en -verbod, en je wijst iemand aan die jouw wensen onder de aandacht brengt. Het is goed om te merken dat ondernemers steeds vaker met een andere insteek bij ons aankloppen: ze hebben behoefte aan advies. Dat maakt ons werk leuker.”
Eerder in beeld Van Reeuwijk en Bokhorst zouden het liefst vaker eerder betrokken worden bij juridische en fiscale kwesties bij bedrijven en niet alleen achteraf. ,,Voorheen waren we de sluitpost. Als alles al beklonken was en iedereen er zijn zegje over had gedaan, ging men naar de notaris voor de akte”, zegt Van Reeuwijk. ,,Maar het is beter ons eerder in te schakelen. Wij hebben het complete overzicht en kunnen goed sparren met bijvoorbeeld banken en fiscalisten om te kijken naar de beste oplossing voor de cliënt. Wij zijn tenslotte gespecialiseerde juristen die hun kennis voortdurend op peil moeten houden via bijscholing. De kennis van het notariaat op het gebied van niet alleen ondernemingsrecht, maar zeker ook familie- en erfrecht en onroerend goed is erg hoog. Toch zonde om daar niet in een vroeg stadium gebruik van te maken. En dat zeg ik niet uit commercieel oogpunt, maar juist omdat het leidt tot een beter eindresultaat.”
