Papier vs online is geen keuze, toch?
Is er wel een strijd tussen online en papier? De misschien wel Nederlandse uitvinding van de boekdrukkunst rond 1453, maar die kan ook door een Duitser of Vlaming zijn gedaan, was een revolutie in die tijd. De start en uitrol van e-mail zoals wij die kennen en dagelijks gebruiken, ruim 5 eeuwen later, ook. Hoe kunnen twee zulke verschillende werelden nu met elkaar concurreren? Dino’s aten geen mensen, simpelweg omdat wij er toen nog niet waren.
Het is misschien het doel dat waarvoor je het gebruikt. Als je voor je plezier gaat vissen, neem je een hengel. Als je voor je brood moet vissen, neem je een net. Dus het doel en soms de boodschap bepalen hier de methode. Beide hebben voordelen: digitaal heeft de snelheid die postduiven en postbodes nooit kunnen bereiken. Papier heeft in een aantal gevallen meer impact, een rouwkaart via een mailtje heeft niet al te veel cachet. En dat bepaalt ook waarom een ondernemer vaak kiest voor een mooie folder en tegelijkertijd zijn klanten per e-mail wijst op het bestaan daarvan. Wij kunnen tegenwoordig dus het medium aanpassen aan de boodschap. Want we hebben nu ook Twitter, Facebook en bewegende beeldschermen op winkels, naast affiches en flyers, allemaal om de gewenste boodschap met het juiste medium te verspreiden.
De Vereniging Papier en Karton zegt hiervan: Het gebruik van papier is ondanks de digitale ontwikkelingen niet afgenomen. Integendeel! Het wereldwijde gebruik groeit jaarlijks. Digitale middelen worden steeds meer ingezet en bieden voor bepaalde toepassingen voordelen: snelheid, flexibiliteit en kostenreductie.
Het Franse rapport La Face Cachée de Numérique laat zien dat er wereldwijd circa twee biljoen smartphones, één biljoen computers, vijf tot zeven biljoen andersoortige connected devices en zo’n 45 biljoen servers actief zijn.
In één uur tijd worden mondiaal acht tot tien miljoen e-mails verzonden (spam uitgezonderd) en vinden 180 miljoen Google zoekopdrachten plaats. De gemiddelde afstand die data afleggen bedraagt 15.000 km. 5,5 minuten internet gebruik levert net zoveel CO2-uitstoot op als de productie en de bezorging van een full colour papieren leaflet op A4 formaat (*). En al deze digitale middelen hebben een reële impact op de broeikasgassen en biodiversiteit.
Averechts effect
Denk aan het stroomverbruik voor het verzenden van e-mails en de belasting van de netwerken door spam. Kolen vormen de belangrijkste bron van stroom: een fossiele grondstof die opraakt en vervuilt. Of wat te denken van de matige recycling van digitale dragers? Goedbedoelde op een beter milieu gerichte maatregelen hebben soms een averechts effect omdat zij te eenzijdig de aandacht afleiden van de kern van duurzaamheid: de bewuste en zuinige omgang met grondstoffen. Papier is een hernieuwbaar en recyclebaar natuurproduct. Wordt gekozen voor duurzaam geproduceerd papier uit verantwoord beheerd bos, dan is print een ecologisch duurzaam communicatiemiddel.
Post en e-mail
De CO2-uitstoot van papieren post behelst 0,1 procent van de totale CO2-uitstoot die door Europese huishoudens wordt veroorzaakt. Veel e-mailberichten bevatten de volgende mededeling: please consider the environment before printing this e-mail. De intentie van deze mededeling is lovenswaardig. Als printen niet nodig is, dan is het duurzaam dit niet te doen. Het verzenden van een mail met bijlage (document, plaatje, handtekening etc.) heeft een footprint die vergelijkbaar is met het maken en verzenden van een ansichtkaart. Een mix van papieren en elektronische zendingen waarin de kracht van verschillende mediumtypen wordt benut, lijkt een goede oplossing.
Dit is een pleidooi voor het oude vertrouwde papier, maar dat biedt niet de snelheid, beweeglijkheid en interactiviteit die we willen, gewend zijn en verwachten. Voor het boeken van een reis wil je virtueel over het strand wandelen. De nieuwe keuken, zelfs het nieuwe huis, daar kun je al in 3D rondlopen, bij de ondernemer! Maar de bevestiging van je aankoop, het garantiebewijs, je trouwboekje, dat wil je allemaal op papier hebben.
Dus het is geen ‘versus’, maar naast elkaar, elk medium op een juiste en verantwoorde wijze ingezet. En als het gaat om duurzaamheid, verreweg de grootste stappen die in Nederland voor welke reductie van welke schadelijke stof ook zijn gezet, zijn de stappen van ondernemers. Zíj installeren grote filters, zuiveringsinstallaties, onderzoeken nieuwe, schone en duurzame materialen, dus als verbetering van ons leefmilieu ergens vandaan komt en moet komen, dan is het wel van ondernemers!
