Sustenso: circulaire verwerking van landbouwafval
In de Alkmaarse Boekelermeer verrijst op dit moment een biovergistingscentrale van Sustenso, die vanaf volgend jaar zo’n 7.000 huishoudens van groen gas zal voorzien. Maar dat is niet het enige: Sustenso zorgt voor een volledig circulaire verwerking van plantaardig landbouwafval. Rabobank en PIM NH hielpen Sustenso om tot een goed uitvoerbaar plan te komen.
Tekst: Iris Koomen
Fotografie: Ed van de Pol
De Boekelermeer op een frisse vrijdagochtend in november. Hans van der Weide, CEO van Sustenso, komt met een bouwhelm op aangelopen vanaf de bouwplaats, waar in juni volgend jaar drie silo’s van 8 meter hoog zullen staan, die jaarlijks 100.000 ton plantaardige landbouwafvalresten zullen gaan verwerken tot groen gas. “De afgelopen tijd hebben ze 1150 palen de grond in geslagen,” vertelt Van der Weide. “Best spannend toch wel, dat een idee, dat in 2014 is bedacht en tot voor kort alleen nog op papier stond, nu werkelijkheid wordt.”
Het team
Het idee voor Sustenso ontstond een jaar of 8 geleden, naar aanleiding van een gesprek dat Van der Weide had met een Duitse partij waarmee hij samenwerkte. De partij vroeg Van der Weide eens na te denken over een oplossing voor digestaat, een restproduct dat ontstaat bij biovergisting. Dat wilde hij wel. Uit zijn netwerk betrok Van der Weide Piet Klaver, oprichter en voormalig eigenaar Klaver Kaas BV, betrokken bij de verduurzaming van de agrarische sector. Daarnaast betrok hij ook Joost Texeira de Mattos, UvA-hoogleraar in de kwantitatieve microbiële fysiologie en ondernemer Jan van Bodegom, met onder andere ervaring in tal van experimentele initiatieven voor het verduurzamen en hergebruik van gemaaid gras. En tot slot Willem Bas, vanaf de start van de bouw een van de sterkhouders van het project, in zijn rol als ervaringsdeskundige en exploitant. Samen ontwikkelden ze het idee verder, onder andere met hulp van Rabobank.
Biovergistingsproces
De silo’s van Sustenso verrijzen aan het einde van de Diamantweg, om de hoek bij GP Groot en naast TAQA-energy. Van der Weide: “Ons geld gaan we verdienen met groen gas. Door de vergisting van het afval, bestaand uit groente-afval, graan, cacao en bermgras, ontstaat er biogas, dat zal worden opgewerkt naar groen gas. Biogas uit de vergister bestaat voornamelijk uit CO2 en methaan. Om dat gas te zuiveren naar een samenstelling dat voldoet aan de invoereisen van het gasnet, maken we gebruik van de conventionele cryogene scheidingsmethode. Maar, en dat is echt prachtig, we onderzoeken ondertussen ook de mogelijkheid om CO2 biologisch uit het biogas te verwijderen. Dat CO2 wordt in een algeninstallatie verwerkt tot een proteïnehoudende voedingsstof, spirulina. Ik verwacht daar heel veel van! Maar dat is voor de toekomst.”
Van digestaat naar product
De biovergister produceert naast biogas ook digestaat, het restproduct waar het in eerste instantie om ging bij de start van Sustenso. Dit digestaat bestaat uit vaste stof en vloeistof. Sustenso gaat in de toekomst moderne technologieën inzetten om de componenten uit het digestaat te scheiden. Van der Weide: “We willen alle bruikbare componenten van elkaar gaan scheiden met een state-of-the-art digestaatprocessor. Wat dan ontstaat, zijn mineralen als biologische meststof en schoon water. Dit kunnen we weer terugvoeren naar de markt, en zo zijn we uiteindelijk volledig circulair en dragen we daarnaast bij aan CO2-reductie. Ook dit is een opdracht voor de toekomst.”
Lange weg
Om van idee naar werkelijkheid te komen, heeft Sustenso lang nodig gehad. “Het was best een zware bevalling”, zegt Van der Weide daarover. “Maar het mooie is dat we het met vier gepensioneerde 70-plussers doen, die er de tijd voor hebben. Je komt natuurlijk altijd dingen tegen die niet goed lopen en dingen die vertragen. Tegelijk hebben we daardoor ook goed de gelegenheid gehad om kwetsbaarheden uit het plan te halen en het aan te scherpen. En er gaat ook veel goed. Over de samenwerking met de gemeente Alkmaar ben ik bijvoorbeeld heel tevreden. Het was de gemeente Alkmaar die ons uitnodigde om ons op de Boekelermeer te vestigen. Ook Rabobank is een prettige partij om mee samen te werken. Het is een bank die ons helpt te verduurzamen. De bank heeft zich altijd geïnteresseerd getoond in ons, eigenlijk vanaf het eerste initiatief, en denkt goed mee.”
Rabobank
Wim Sijtsma is accountmanager Food & Agri bij Rabobank en werkzaam voor klanten in de regio Noord-Holland Noord. Hij vertelt over het traject met Sustenso. “De eerste gesprekken met Sustenso voerden we een jaar of zes geleden al. Het project had een lange aanloop, maar die tijd hebben we gebruikt om het bedrijfsmodel te versterken. Wat Sustenso doet, past helemaal bij de missie van Rabobank. Zo willen we de energietransitie bijvoorbeeld helpen versnellen en dit soort projecten draagt daar aan bij. Rabobank is betrokken bij twee derde van alle biogasprojecten in Nederland en binnen de bank is er veel kennis en kunde op dat gebied aanwezig. Die hebben we samen met onze duurzame financieringsproducten en diensten voor Sustenso kunnen inzetten om het plan te toetsen en om de randvoorwaarden van de exploitatie te optimaliseren. Hierdoor hebben we geholpen om de business case sterker te maken. Rabobank heeft Sustenso gekoppeld aan het Programma Investeringsgereed Innovatief MKB Noord-Holland (PIM NH), waarin Rabobank en de provincie samenwerken en investeren in een duurzaam, innovatief en gezond midden-en kleinbedrijf. Met hulp van PIM NH is Sustenso investeringsgereed geworden. Ook wordt Sustenso financieel gesteund vanuit het Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland, een fonds om te investeren in duurzame en innovatieve bedrijven en initiatieven. Zo hebben we op brede manier het netwerk van Rabobank ingezet. Sustenso kwam tot een goed uitvoerbaar plan en samen helpen we de wereld een stukje te verduurzamen.”
